Page 39 - Ardahan Çalıştayı Sonuç Raporu
P. 39
GENEL DEĞERLENDİRME, GÖZLEM VE ÖNERİLER
Çalışma hayatı, istihdam ve işsizlik sorunları ve çözüm önerilerinin görüşüldüğü oturumda
öncelikli olarak bölgede yaşanan bu üç temel sorunu da besleyen ve ortak paydada yer alan sorunlar
görüşülmüştür. Bu konuda dile getirilen başlıca sorunlar şöyle sıralanmaktadır. KOBİ sınıfında yer alan
işletme sayısının düşüklüğü, mevcut işletmelerin daha çok aile şirketi olarak faaliyet göstermesi; mevcut
işletmelerin teşvik ve destekler konusunda yeterli farkındalığa sahip olmaması/ yeni yatırımcılara
sunulan desteklerden faydalanamamaları, Endüstriyel bazda tarım ve hayvancılık üretiminin
yapılmaması, nüfus ve iklim koşulları, tarımsal desteklerin üretene gitmemesi, turizm gizilgücünün
ortaya konulamaması, nitelikli işgücünün yetersizliği, niteliksiz işgücünün sürekliliğinin olmaması temel
sağlık, eğitim ve sosyal imkanlarının yetersizliğidir.
Sorunların çözümü için gerek spesifik adımların gerek kalkınma temelli adımların atılması
gerekmektedir. İklim koşullarının zorluğu ve nüfusun düşük olması bölgede hem tarımsal üretimi hem
ticari hayatı olumsuz etkilemektedir. Bu kapsamda bölgesel pozitif ayrımcılığın yapılması en sık dile
getirilen talepler arasında olup sorunun çözümü için devlet sübvansiyonlarının ve vergi indirimlerinin
daha aktif hale getirilmesi gerekmektedir. Yine ortak temelde çiftçilerin ve aile şirketlerinin kendi işlerine
yönelik eğitimlerin sıklaştırılması ve yerinde eğitim olanaklarının sunulması gerekmektedir. Mevcut
tarımsal desteklerin üretici yerine arazi sahiplerine aktarılmaması hususunda denetimlerin artırılması da
elzem konulardan biridir.
Mevcut istihdamın artırılması bir yana en azından var olan istihdam olanaklarının korunması da
önemli bir husustur. Bu konuda mevcut işletmelere de bölge bazlı desteklerin artırılarak devam etmesi
gerekmektedir. Mevcut destekler yeni yatırımcıların Ardahan’a gelmesinin önünü açmıştır ancak
istihdam konusunda ki sıkıntılar göz önüne alındığında hala yetersiz olduğu düşünülmektedir.
Yatırımcıların fırsat maliyetlerinin düşürülebilmesi için sübvansiyonların artırılması ele alınmalıdır.
İşveren kesiminin diğer illerden farklı olarak özellikle iklim koşullarına bağlı ek maliyetleri yüksektir.
İklim koşullarının mutlaka göz önünde bulundurularak enerji giderleri bağlamında ek desteklerin
sunulması mevcut yatırımların ve istihdamın sürdürülebilirliği bakımından önem taşımaktadır. İstihdam
konusuna dolaylı olarak katkı sunabilecek diğer hususlar ise şu şekilde sıralanabilir: kış mevsiminde
ulaşım ağlarındaki sorunların asgariye indirilmesi, ulaşım ağlarındaki sorunların hızla çözümü
gerekmektedir. Özellikle Ardahan-Kars; Ardahan-Erzurum arasındaki karayolu yapım çalışmalarının
tamamlanması, Ilgar Tünelinin bitirilerek bölgenin Karadenizle olan bağlantısını kolaylaştıracak ve
deniz ulaşımına entegrasyonunu sağlayacak “Sahara Tüneli” konusunda çalışmaların başlatılması
gerekmektedir. Şehrin kalkınma sorunlarına da temel teşkil eden bu ortak payda sorunlarının çözümü
bölgenin ticari hayatı ve sosyal yaşamını canlandırarak, dolaylı olarak istihdamın sürdürülebilirliğine
destek olacaktır.
İşgücünün arz ve talebinde uyumsuzluklar göze çarpmaktadır. Nitelikli işgücünün önemli bir
kısmının (Aşçı, kaynakçı vb.) yerelden karşılanamaması bölgedeki işsizliği beslemektedir. Spesifik iş
kollarında işgücünü eğitmek için il genelinde yeterli olmayan eğiticilerin muhakkak temin edilerek
mesleki ve teknik eğitimlerin artırılması gerekmektedir. Bölgedeki uluslararası yatırımlarda
(TANAP-BOTAŞ gibi) işgücünün yerelden karşılanması işgücünün sürdürülebilirliği açısından
büyük önem taşımaktadır. Bu hususta firmalarında kendi bünyesinde işgücüne yönelik eğitimler
vermesi hususunda bilinçlendirme faaliyetleri yürütülebilir. İstihdam olanaklarının
yetersizliğine rağmen bulunan işlerde ise niteliksiz işgücünde sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu
sorunların başında tarım sektörü ile yaşanan ikilemler başı çekmektedir. Tarım ve hayvancılığın
küçük çapta ve sadece aile bireyleri yoluyla yürütülmesi nedeniyle dönemsel olarak (yaylacılık
faaliyetleri, hasat dönemi vb.), il/ilçe merkezlerinde istihdam edilen bireylerin bir çoğu işyerlerinde
süreklilik sağlamamakta ve mevsimsel çalışmayı tercih edebilmektedir. Bu durum işgücünün
sürekliliğini etkilediği gibi eğitim