Page 93 - Ardahan Çalıştayı Sonuç Raporu

GENEL DEĞERLENDİRME, GÖZLEM VE ÖNERİLER

Ardahan’da günlük yaşamda birçok alanda kadın sorumluluk almasına ve emek sarf etmesine
rağmen; çoğu kadının emeği üzerinde söz hakkı bulunmuyor. Ardahan’da yaşayan özellikle geleneksel
geçim kaynaklarına sahip kadınların yaptıkları iş görünürde eşinin emeği olarak göründüğü için kadının
kazandığı para erkeğin parası olarak görülüyor. Bu nedenle bu yaşam şartlarına sahip kadınlar ekonomik
olarak kocalarına ya da ailelerine bağımlıdırlar. Bu şartlardaki kadınların emeklerinin görünmemesi,
değersizlik hissini yaşamalarına neden oluyor. Ardahan’da bu risk grubundaki kadınların kendilerini
değerli hissetmeye ihtiyaçları vardır. Bu da kadın emeğinin görünür olması ile gerçekleşebilecektir.
Kadınların sigortalı işlerde çalışmalarının gerçekleştirilmesi ya da bireysel iş sigortalarının yapılması ve
emeklilik güvencelerinin sağlanması yönünde adımlar atılmalıdır. Kadınlara yetişkin eğitimleri ve iş
meslek eğitimleri (özellikle iş edinme olanağı olan meslek eğitimleri) yapılmalıdır. Arıcılık, Damal bebeği,
Kafkas halısı, bıçak yapımı, kemer yapımı, Ardahan mutfağı, peynir üretimi, buğday (özellikle kavılca
buğdayı), aromatik bitkiler, e-ticaret gibi alternatif iş imkanları ile kadın emeği daha görünür hale
getirilebilir. Bunun için ihtiyacı olan kadınlara mikro krediler verilebilir. Yaptıkları işin görünürlüğü için
bir marka değeri kazandırılması adına devlet destekleri sunulabilir.

Şiddet, erken yaşta evlilik, kız kaçırma sorunları da dahil birçok alanda sorun yaşamasının nedeni
aile ve toplum içinde ataerkil düzen içinde çoğu kadının görünmez, bağımlı, yalnız ve değersiz olmasıdır.
Kırsal bir bölgede yaşandığı ve gelenek, göreneklere bağlı olunduğu için ataerkil düzen tarafından birçok
kadın arka planda tutuluyor. Ardahan’da aile içinde, yerel yönetimler de dahil olmak üzere pek çok
alanda çoğu kadının söz hakkı uluslararası standartların oldukça altındadır. Ardahan’da yaşayan
kadınların belli bir kesimi (özellikle geleneksel geçim kaynaklarına sahip olanlar) her konuda özellikle
ekonomik olarak kocasına ya da ailesine bağımlıdır. Bu şartlar altındaki kadınlar aile içinde bu
bağımlılıklarından kaynaklı eğitim, sağlık da dahil birçok konudaki gereksinimlerini karşılamada
sorunlar yaşayabiliyorlar. Bu şartlardaki kadınların gereksinimleri ailenin diğer fertleri tarafından dikkate
alınmadığında ve giderilmediğinde kadınlar gereksinimlerini karşılamak için mücadeleye girdiklerinde
ne yapacaklarını bilemiyorlar, yalnız başına kalıyorlar, korkuyorlar, savunmasız kalıyorlar. Ayrıca
bağımsızlıkları için mücadele ederken daha başka sorunlarla mücadele etmek zorunda da kalıyorlar. Bu
nedenle risk grubundaki kadınların güçlendirilmesi ve kendilerine bazı becerilerin kazandırılması
gereklidir. Bu bağlamda bu gruptaki kadınlara bilinçlendirme ve bilgilendirme amaçlı eğitimler
verilmelidir. Ardahanlı genç kızların bir kısmı kendi kültürüne bağlı değil başka kültürlere bir hayranlık
duyuyor ve hayranlık duyduğu kültürde yaşamak istiyor. Bu da yozlaşmaya ya da göçe neden oluyor.
Erken yaşta evlilik ve kız kaçırma olaylarında bu sorun önemli bir nedendir. Bu kız çocukları evliliği ya
da başka kültürden biriyle evliliği, sorunlarıyla baş etmek için ya da bağımsızlıklarını kazanmak için bir
çözüm yolu olarak değerlendirme eğilimine sahip olabilmektedirler. Bu konuda kültürel değerlerin
öneminin kazandırılması önemlidir. Tüm bu sorunlara, risk grubundaki kadınların eğitim ile
bilinçlenmesi ve farkındalıklarının sağlanması ile çözüm bulunabilir. Bilinçlenme sonrası kadının
ekonomik özgürlüğünü kazanması oldukça önemlidir. Köy okulları yeniden açılarak taşımalı eğitim
sorunları nedeniyle yaşanan eğitim sorunlarının önüne geçilmelidir. Taşımalı eğitime son verilmelidir.
Kız çocuklarının daha iyi bir eğitim almaları ve ataerkil bakış açısından uzak bir şekilde yetiştirilmeleri
için kadınlara yetişkin eğitimleri yapılmalıdır.

Ardahan’da yaşayan kadınların birçoğunun sosyalleşme sorunları vardır, kadınlar arası
dayanışma ve rol modeli alacağı diğer kadınların sayısının az olması topluma katılım ve hak arama
sorunları yaşanmasına neden olmaktadır. Bu rol modelleri öğretmen, muhtar, imam, ebe, hemşire gibi
hakla iç içe olan kişiler ve aileleri olabilir. Kadın dayanışmasını arttırmak için kadın kooperatiflerinin
kurulması önerilmektedir. Köylerde ise kadınların sosyalleşebilecekleri köy evlerinin inşa edilmesi
önerilmektedir. Çocuk evleri, sevgi evleri gibi sosyalleşme mekanları oluşturulabilir. Risk grubundaki
kadınlarla sık sık görüşmeler yapılmalı, bu görüşmeler mümkünse bireysel gerçekleştirilmelidir. Bu