14 Nisan 2013
ARÜ’DE KÜLTÜR ZİYAFETİ: RUS TÜRKOLOG VASİLYEV, ARÜ’LÜ AKADEMİSYENLER VE ÖĞRENCİLERLE BİR ARAYA GELDİ
Kurulduğu günden itibaren bir dünya üniversitesi olma yolunda ilerleyen Ardahan Üniversitesi, akademik alanda yaptığı araştırmalarla dünya çapında dikkat çeken isimleri Ardahan’da konuk etmeye devam ediyor. Uzun yıllar Türkoloji alanında yapmış olduğu başarılı çalışmalarla akademi camiasında adından sıkça söz ettiren ve Türk medeniyetleri hakkında yaptığı araştırmalarla Türk tarihinin aydınlanmasında önemli bir rol oynayan Rusya İlimler Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dmitry Vasilyev, Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz’ın davetiyle ve ARÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Yrd. Doç. Dr. Levent Küçük’ün refakatinde, “Eski Türklerin Sibirya ve Orta Asya’daki Mirasları” adlı konferansa imza attı.
ARÜ İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Âşık Zülali Konferans Salonu’nda, 10-11 Nisan 2013 tarihlerinde yapılan iki bölümlük konferansa; Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz, Ardahan Belediye Başkanı Faruk Köksoy, Ardahan Üniversitesi Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Gürkan Doğan ve Prof. Dr. Orhan Söylemez, Ardahan Üniversitesi Genel Sekreteri Vedi Aşkaroğlu, Ardahan Üniversitesi Rektör Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Alper Karadağ, ARÜ’lü akademisyenler ve çok sayıda öğrenci katıldı. ARÜ’lülerin yoğun ilgi gösterdiği programda Prof. Dr. Dmitry Vasilyev, Eski Türk Yazıtları ile ilgili kendi araştırmalarından elde ettiği değerli bulguları slayt görüntüleri eşliğinde anlattı. Ayrıca programda Vasilyev, Türk tarihi ve medeniyetleri ile ilgili çarpıcı bilgiler vererek ARÜ’lülere adeta bir kültür ziyafeti yaşattı.
Programın açılış konuşmasını Ardahan Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Orhan Söylemez yaptı. Konuşmasında Söylemez, “Sayın Vasilyev, bugün sizlere Türk kültür tarihinin önemli anıtlarından ve izlerinden bahsedecek. Bol bol görüntülü bir sunum olacak. Orada bir çalışması var. Bir zamanlar Güney Sibirya’da yaşamış olan Göktürk kahramanlarının kendi hayatları hakkında anlattıkları taşa yazılmış olan anıt yazılardan yola çıkarak bize bir kültür ziyafeti sunacak.” diyerek, sözü Vasilyev’e bıraktı.
“Her halkın kendi yaşamına ait bilgileri koruması ve gelecek nesillere aktarması yazı ile mümkündür.”
ARÜ’de gerçekleştirilen programda ilk önce toplumların etnik ve tarihsel hatıralarının öneminden bahsederek sunumuna başlayan Prof. Dr. Dmitry Vasilyev, “Her halkın kendi kültürel geleneği ve tarihi hakkındaki çeşitli bilgiler, etnik ve tarihsel hatıralarla öğrenilir. Çünkü toplum ve devlet geliştikçe, dil oluştukça, ağızdan ağıza iletilen bilgi hatırası o kadar artar ki bilgileri tarif edilmemiş şekilde koruma gereği ortaya çıkar. Böylece toplumların kendilerine ait bilgileri koruması ve gelecek nesillere aktarmasının, insanlığın en büyük değerlerinden biri sayılan yazı ile mümkün olduğu söylenebilir.” şeklinde bir tespitte bulundu.
Bu bağlamda Eski Türk Yazıtları hakkında ilgi çeken bilgiler veren Vasilyev, “Lehçe değişikliklerini önemli bir örneğe benzeten yazı sistemi, geleneksel grafik temelde hazırlanır. Bu yazıyla “ebedi taşlar” üzerinde başbuğların, devlet adamlarının ve hükümdarların kahramanlıkları hakkında metinler oyularak yazıya aktarılır.” diye konuştu.
“Bilinen tüm yazıtlarla ilgili elektronik kataloğun oluşturulması gerekiyor.”
Bunun için yıllardır araştırma grubuyla birlikte, her yaz Güney Sibirya’da, yazıtlarla ilgili saha araştırmaları yaptıklarını belirten Vasilyev, “Günümüzde Göktürk Runik Yazıtlarının kaynak bilgisi ve teknoloji açısından araştırılması ile ilgili sorunlar, şimdiye kadar bilinen Göktürk yazı formunda tamamıyla bilimin devreye sokulmuş olmamasından ve tüm bu yazıtların yerli yazılı kaynak derlenmesi şeklinde araştırılması için imkânların bulunmamasından ortaya çıkmaktadır. Türk kronoloji alanındaki hiçbir uzman bugüne kadar keşfedilmiş yazıtların tam listesini ve eronvari metinlerin tamamını karşılaştırma imkânına sahip değildir.” diyerek, özellikle söz konusu bölgede yer alan Göktürk yazıtlarıyla ilgili inceleme yapmanın önünde çeşitli engeller bulunduğunu vurguladı.
Öte yandan Göktürk yazıtlarını incelemenin nasıl mümkün olduğunu da anlatan Vasilyev, öncelikle bilinen tüm yazıtların elektronik kataloğunun oluşturulması tekniğiyle bu sorunların çözülebileceğini ifade etti. Ayrıca araştırma sahasında yazıtın adı, tipi, ebatı, malzemesi, yazıtı bulan araştırmacı ve yazıtın bulunduğu yer hakkında yayınlar yayınlanmasının da önemli olduğunu vurgulayan Vasilyev, bölgede yaşadığı araştırma tecrübelerini dinleyicilerle paylaşarak, konuyla ilgili çözüm önerilerini destekledi.
“18. ve 19. Yüzyıldaki bilim adamlarının keşfetmiş olduğu yazılar yanlış aktarılmıştır.”
Bunun dışında çeşitli mezar yazıtlarındaki belgelerin karşılaştırılması yoluyla bölgedeki tarihsel gelişmelerin daha net şekilde anlaşılabileceğini hatırlatan Vasilyev, bu konuda geçmişten beri araştırma grubuyla birlikte yaptığı çalışmaları örnek olarak göstererek, “Araştırma grubumuzla birlikte yalnız kağanlar hakkında değil, aynı zamanda asilzadelerin devlet yönetimindeki rolü ve onların kahramanlıkları hakkında da bilgilere ulaşabildik. Ayrıca bu sayede yazıt kahramanlarının soy ve toplum içindeki bağları yeteri kadar net gösterebildik.” dedi.
Gelecek dönemlerde gerçekleştireceği projelerden de bahseden Vasilyev, “18.ve 19. Yüzyıl bilim adamlarının keşfetmiş olduğu yazılar tekrar incelenebilecektir. Çünkü o dönemlerde petroglifler, yazılardan daha çok dikkat çekti ve bu nedenle de yazılar yanlış aktarıldı. Aynı kayalar tekrar incelendiğinde daha önce gözden kaçan yazılar keşfedilebilecektir.” sözleriyle, bundan sonra yapılacak araştırmaların niçin gerekli olduğunu ifade etti.
Vasilyev’in sunumu tamamlamasının ardından söz alan Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz ise, “Sayın Vasilyev’e hoş geldiniz diyorum. Böyle güzel sempozyumları, konferansları dinlediğim zamanlar benim en mesut olduğum zamanlardır.” şeklinde duygularını ifade ederek, Türk Devletlerinin yaşadığı coğrafyalara yolculuk yaptıkları her esnada, Türklere ait ortak kültürel sistemleri ve materyalleri yakından gözlemleyebildiklerini aktardı.
Konferansta Vasilyev, ARÜ’lü akademisyenler ve öğrencilerin Türk medeniyeti ve yazıtları ile ilgili çeşitli sorularını da cevapladı.
İki gün süren program sonunda ARÜ Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz, Prof. Dr. Dmitry Vasilyev’e teşekkür belgesi takdim etti.
Prof. Dr. Dmitry Vasilyev’in kısa özgeçmişi
Prof. Dr. Dimitry D. Vasilyev, 1946 yılında Moskova’da doğdu. 12 yaşında küçük asker okuluna başladı ve burada orta tahsilini tamamladı. 1966 yılında Moskova Üniversitesi Doğu Dilleri Fakültesi Türkoloji bölümüne girdi. “Göktürklerin Din Kültürü” teziyle mezun oldu. 1971 yılında Rusya Bilimler Akademisi’nde akademik görevine başladı. Jüri üyeleri arasında Baskakof ve Klyaştorny gibi isimlerin de bulunduğu, Akademisyen Tenişev’in danışmanlığında hazırladığı “Göktürk Yazıtlarının Paleografyası” adlı tezi ile profesör oldu.
Vasilyev’in ilk kitabı 1983 yılında “Yenisey Havzasındaki Yazıtların Korpüsü” adıyla yayınlandı. 1971 yılından beri devam eden saha çalışmalarının bir sonucu olan bu kitap, Vasilyev’e dünya çapında bir ün kazandırdı.
Prof. Dr. Vasilyev’in Rusya ve Türkiye’de yayımlanmış çeşitli kitapları bulunmaktadır. Ayrıca çeşitli dillerde yayınlanmış 200’ü aşkın makalesi vardır. Ayrıca Vasilyev, değerli çalışmaları nedeniyle çeşitli ödüllere ve taltiflere layık görülmüştür.
|
