Page 86 - Ardahan Çalıştayı Sonuç Raporu

GENEL DEĞERLENDİRME, GÖZLEM VE ÖNERİLER

Ardahan ekonomisi için ilk sırada yer alan hayvancılık sektörü, günümüz teknolojilerine uygun
tekniklerle kamu, özel sektör ve üniversiteyi içine alan iş birliklerine ihtiyaç duymaktadır. Ardahan ve
bölge çiftçileri, bu sayede katma değeri yükseltebilecektir. Yeni nesil tarımsal uygulamaların
yaygınlaşması, yatırımları özendirerek özellikle gençlerin tarım sektörüne ilgilerini artıracaktır.
Üniversite ve ilgili kurumlarla yapılacak iş birliği faaliyetleri ile üreticilerin farkındalık düzeylerinin
artırılması, başarılı işletme modelleri ve uygulamaları konularında bilgi paylaşımları sayesinde
işletmelerin teknik ve yönetsel bakımdan kapasite geliştirmelerine imkân sağlayabilir. Bu süreç kırsaldaki
hane halkı yaşam koşullarının iyileşmesine ve kente göçün azalmasına katkıda bulunabilir. Diğer yandan
nitelikli işgücünün tarım sektörüne ve tarımsal üretime yönlendirilmesi sektördeki toplam verimliliği ve
yenilikçiliği önemli ölçüde artıracaktır. Yenilikçi üretim modelleri ve ürünlerle Ardahan çiftçisi, ulusal
veya uluslararası pazarda hak ettiği değeri görebilecektir.

Bir tarım işletmesinin rekabet gücünü doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen makro ve mikro
ölçekte çok sayıda faktör bulunmakla beraber rekabet gücünü hem işletme hem de endüstri düzeyinde
etkileyen faktörlerin başında verimlilik gelmektedir. Büyükbaş hayvancılık işletmelerinin verimlilik
düzeyine etki eden en önemli unsurlar barınak koşulları, yem bitkisi arazi miktarı, beslenilen hayvan ırkı,
hayvanların bakım, beslenme durumu ve işletme ölçeği olarak sayılabilir. İşletme verimliliğine etki eden
bu hususlara ilişkin olarak karar alıcı üretici olduğundan işletmenin rekabet gücü üretici ile de doğrudan
ilgilidir. Bunun yanında büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, Ardahan ilinde küçük ölçekli, aile işletmeciliği
şeklinde yapıldığından üreticiler aynı zamanda işletmelerin çalışanlarıdır ve bu yönüyle de işletmenin
verimlilik düzeyinde önemli etkiye sahiptirler. Gençlerin hayvancılık sektörüne ilgilerinin olmaması
nedeniyle, sektörde istihdam edilenlerin yaş ortalaması oldukça yüksektir. Sektörün geleceği açısından
gençlerin ilgisizliği büyük risk taşımaktadır. Dolayısıyla bu kesimin sektöre ilgisini artıracak adımların
atılması elzemdir. Bu nedenle ilk olarak sektörün itibarının yükseltilmesi için kamu eliyle programlar
uygulanmalı, kırsal kesimdeki hayatı cazip hale getirecek gençlik merkezleri, spor alanları, aile destek
merkezleri gibi sosyal donatı yatırımları ivedilikle yapılmalıdır.
Büyükbaş hayvancılık sektörünün doğası gereği geniş arazilere ihtiyaç duyulmakta ve işletmeler
belde ve köylerde yoğunlaşmaktadır. Kırsal alandaki eğitim ve sağlık altyapısının yetersizliği, sosyal
donatıların eksikliği, kent yaşamının cazibesi gibi nedenlerle eğitimli insanlar kentlerde yaşamayı tercih
etmektedirler. Buna bağlı olarak sektörün bir diğer önemli sorunu olan eğitimli insanların sektörden uzak
durmaları ortaya çıkmaktadır.

Büyükbaş hayvancılık işletmelerinde hayvanları barındırma koşulları, üretim verimliliğinde etkili
olan faktörler arasında yer almaktadır. İyi bir barınakta büyük hayvan bölümü, genç hayvan büyütme
ünitesi, buzağı bölmesi, sağım ünitesi, doğum bölmesi gibi bölümler bulunmalıdır. Ayrıca barınaklardaki
sıcaklık, nem, aydınlatma, havalandırma gibi koşullar hayvan refahı ve verimlilik bakımından önem arz
etmektedir. Buna karşın Ardahan ilinde, havalandırma imkânı son derece kısıtlı olan, aydınlatması
bulunmayan, bölümlendirmelerin çok az sayıda olması gibi özellikleri ile bilinen geleneksel barınak tipi
hâkimdir. Barınak tiplerinin modernleşmesi yolunda adımlar atılmalı, çiftçi farkındalığı artırılmalıdır.

Yem bitkisi veriminde yaşanılan artışlar üretim maliyetini azalttığından üreticinin karlılığına
doğrudan önemli ölçüde etki etmektedir. Ardahan ilinde bitkisel ürün üretiminin çok kısıtlı olduğu ve
coğrafi şartların yem bitkisi üretimine uygun olduğu bilinmektedir. Ancak son yıllarda iklimde meydana
gelen değişimler yem bitkisi verimini etkilemektedir. Bunun yanı sıra, birçok tarım arazisi atıl kalmakta
üretim geçekleştirilmemektedir. Bölge hayvancılığının geleceği için yem bitkileri üretim alanları planlı
olarak üretime dahil edilmeli ve yönetimi yetkili kurumlar tarafından takip edilmelidir. Mera alanları
bakımından Ardahan Türkiye’nin en avantajlı illeri arasında yer almaktadır. Meralardan etkin